بررسی میزان ارتباط سوالات آزمون پایانی درس جغرافیا پایه اول و دوم راهنمایی با اهداف و محتوی كتاب سال تحصیلی 83-82 ناحیه یك اسلامشهر

فهرست:

فصل اول (مقدمه پژوهش)

مقدمه................................

بیان مسئله...........................

اهمیت و ضرورت پژوهش..................

سوابق پژوهش..........................

اهداف پژوهش..........................

سوالهای پژوهش........................

فصل دوم (بررسی پیشینه پژوهش)

تعریف آزمون..........................

مفهوم امتحان.........................

انواع امتحان از نظر هدف..............

طبقه بندی آزمونهای پیشرفت تحصیلی.....

سوالات استثنایی و اصول نوشتن آنها.....

نكات ضروری جهت تهیه و نوشتن سوالات عینی

مقایسه سوالهای عینی و استثنایی و مزایا و محدودیتهای هر كدام.........

مراحل انجام امتحان...................

تعریف هدفهای آموزشی..................

- منابع هدفهای آموزشی..............

- طبقه بندی هدفهای آموزشی..........

تهیه پیش نویس طرح امتحان.............

تاریخچه هدفها در آموزش و پرورش رسمی ایران

تحلیل و تعریف جغرافیا................

بررسی چگونگی تكوین دانش جغرافیا در ایران

كلیاتی در آموزش جغرافیا..............

روشها و فنون آموزش جغرافیا...........

فصل سوم (روش پژوهش)

جامعه آماری..........................

ابزار پژوهش..........................

روش گردآوری داده‌ها...................

فصل چهارم (نتایج پژوهش)..............

فصل پنجم (بحث و تفسیر)...............

نتیجه گیری...........................

محدودیتهای پژوهش.....................

پیشنهادهای پژوهشی....................

منابع پژوهش

========================= بخشهایی از متن:

مقدمه پژوهش:

امروزه بر اثر پیشرفت سریع علوم و تكنولوژی، مفهوم آموزش و پرورش به كلی دگرگون شده و علمای علوم تربیتی معتقدند كه آموزش و پرورش مشتمل بر سه مرحله اساسی، شامل الف) تهیه و تدوین هدفها، ب) آموزش، ج) اندازه گیری و ارزشیابی است (سیف نراقی و نادری، 1374).

ارزشیابی بخش جدائی ناپذیر فرآیند آموزش بشمار می رود و نقش آن نظارت بر تغییرات رفتاری دانش آموزان بطور اخص و نظارت بر كارآیی سایر عناصر آموزش و پرورش بطور اعم است (شریفی وكیامنش، 1366).

بنا به گفته سیف (1375)، ضرورت استفاده از آزمونهای پیشرفت دقیق، روا و به دور از ابهام به صورت فزاینده ای احساس می گردد تا بتواند در ارزشیابی دقیق و هدایت یادگیری دانش آموزان مورد استفاده مسئولین آموزش قرار گیرد.

به هر حال، اگر هدف در هر نوع آموزشی موثرتر نمودن آن و آسانتر كردن امر فراگیری برای فراگیران است، مربیان موظفند برنامه آموزش خود را برحسب تواناییها و نیازهای فراگیران تنظیم و تدوین نمایند و از طریق اندازه گیری و ارزشیابی‌های گوناگون و مكرر، پیشرفت و مسیر آن را مشخص سازند (سیف نراقی، نادری، 1370).

بنابراین پژوهش حاضر بنا دارد با بررسی میزان ارتباط سوالات پایانی، با اهداف و محتوی كتب درس ضمن كمك به شناخت وضعیت موجود ارزشیابی و اندازه گیری پیشرفت تحصیلی گامی در جهت اصلاح روشهای ارزشیابی بردارد.

بیان مسئله:

كشورهای پیشرفته همزمان با دگرگونی برنامه ها، مواد آموزشی و روشهای تدریس، بدنبال تغییر بنیادی نظام امتحانی و سنجش و هماهنگ كردن‌ آن با اهداف آموزشی هستند و بخش بزرگی از وقت و كوشش نظام آموزشی، جهت تدارك ابزار و شیوه‌های ارزشیابی معتبر، متناسب با نظریه های تعلیم و تربیت صرف گردیده است (خلخالی، 1375).

مطالعات متعدد نشان می دهد كه بیشتر سوالهای معلم ساخته تنها اختصاص به یادآوری اطلاعات بسیار جزئی و خاص دارد، بنابراین سوالاتی كه معلمان بكار می‌برند با هدفهای اصلی تدریس، آنان هماهنگ نیست (هومن، 1371).

از طرفی باید در نظر داشت كه ارزشیابی آموزشی در كشور ما، فعالیتی است، نسبتاً ناشناخته كه به تازگی وارد نظام آموزشی گردیده است، به همین دلیل بسیاری از افراد آن را با ارزشیابی معلم، مدیر، دانش آموز یا اندازه گیری و سنجش اشتباه می كنند. در حالی كه هدف ارزشیابی آموزشی نه معلم، نه مدیر، نه شاگرد است بلكه هدف اصلی آن تعیین اثرات برنامه آموزش و دگرگونیهایی كه براثر آموزش در شاگردان بوجود آمده است (هومن، 1375).

با توجه به مواردی كه اشاره شد و اهمیتی كه آزمونها در فرآیند آموزش دارند این پژوهش برآن است تا با بررسی میزان ارتباط سوالات آزمون پایینی با اهداف و محتوی كتب درسی، وضعیت آزمونهای معلم ساخته را بطور علمی و روشن توصیف نماید.

...

فصل دوم

تعریف آزمون:

آزمون وسیله ای عینی، استاندارد شده كه برای اندازه گیری نمونه ای از رفتار یا خصایص آدمی به كار می رود (شریفی، 1374، ص28).

در این تعریف مراد از عینی آن است كه روش اجرا، نمره دادن و تعبیر و تفسیر نتایج آزمون براساس قواعدی معین و مشخص صورت گیرد و قضاوت و نظر شخصی در آنها بی‌تأثیر است، برای هر آزمون دستورالعمل خاصی در مورد نحوه اجرا، طول مدت آزمایش، دستورالعمل های شفاهی و نحوه ارائه مثالها و روش تفسیر نمره ها تهیه می شود (شریفی، 1374، ص 28).

مفهوم امتحان:

واژه امتحان به گونه های مختلفی تعریف شده است برای مثال اف.امو.لرد[1] (1955) می‌گوید: امتحان در عبارت است از تعدادی سوال[2] كه به صورت گزینش تصادفی[3] از جامعه ای از سوالها تهیه می شود. اما در این كتاب مراد از امتحان عبارت است از یك وسیله یا روشی كه در آن آزمودنیها، با تعدادی سوالهای همخوان و هماهنگ با یكدیگر مواجه می گردند، یا به انجام فعالیت های علمی وادار می شوند كه در نتیجه این شرایط، و در خاتمه موقعیت، می توان از توانائیهای افراد شركت كننده در امتحان مقایسه‌ای كمی بدست آورد(نادری،سیف نراقی، 1371،ص29).

( شریفی،1374) در تعریف امتحان می گوید: امتحان به مفهوم علمی نوعی ارزشیابی است كه براساس اصول معینی انجام می گیرد و تعیین میزان تغییرات حاصل در جنبه های خاصی از رفتار شاگرد در فواصل زمانی معین و در جهت نیل به هدفهای آموزشی و پرورشی.

انواع امتحان و از نظر هدف:

برحسب این كه امتحان برای چه هدفی انجام می شود، می توان آن را به چهار نوع به شرح زیر تقسیم كرد.

1- امتحان ورودی: این امتحان پیش از شروع تدریس و به منظور آگاهی از سطح آمادگی و یادگیری های قبلی دانش آموز انجام می گیرد. زیرا شرط یادگیری در هر مرحله، یادگیری قبلی دانش آموزان در زمینه های مربوط به آن مرحله است.

2- امتحان مرحله ای: این امتحان به طور مستمر و همگام با تدریس و در پایان هر بخش از مطالب تدریس شده انجام می گیرد. هدف از امتحان، بخش آموخته های دانش آموزان، بررسی نارسائیها و كمك به پیشرفت یادگیری گام به گام آنان است.

3- امتحان پایانی: امتحان پایانی در آخر هر ثلث یا نیمسال تحصیلی و یا در پایان هر یك از مقاطع تحصیلی انجام می گیرد و هدف عمده آن بدست آوردن ملاكی برای تعیین ارتقاء دانش آموزان است.

4- امتحان تحقیقی: امتحان تحقیقی معمولاً برای ارزیابی ثمربخش تدریس، سنجش سطح كارآیی معلم، بررسی انطباق برنامه و مواد آموزشی و استعدادهای شاگردان و مانند اینها مورد استفاده قرار می گیرد (همان منبع، ص66).

طبقه بندی آزمونهای پیشرفت تحصیلی:

آزمونهای كتبی و پیشرفت تحصیلی را ما برای سهولت و بررسی، نخست می توان به دو دسته تقسیم كرد و بعد هر دسته را به انواع مختلف طبقه بندی نمود. دسته اول آزمونهایی كه در آنها سوالات آزمون در اختیار آزمون شونده گذاشته می شود و او باید پاسخ سوالات را آماده كند و در برگه آزمون بنویسد آزمونهای دسته دوم آزمونهایی هستند كه آزمون شونده برای جواب دادن به سوالات آنها نیازی به تهیه پاسخ و نوشتن آن در برگه آزمون ندارد بلكه پاسخ سئوال به همراه آن، به وسیله سازنده آزمون تهیه و در اختیار آزمون شونده گذاشته می شود و آزمون شونده باید در مورد پاسخهای داده شده تصمیماتی اتخاذ كند.

---

[1] . F.M.Lord

[2] . Question

[3] . Random Selection